به نقل از «ایران اکونومیست»

مخالفت با این تصمیم تهدید 2 طرح‌ امنیت غذایی است‌

تاریخ انتشار: ۳۰ مهر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۲۳۸۲۱۹

محدود کردن صادرات محصولات آب‌بر، مکمل اجرای «طرح ملی الگوی کشت» و برنامه «خودکفایی در محصولات اساسی» است که قرار است این هفته با حضور رئیس‌جمهور در کشور اجرایی شود، اما مخالفان این طرح آن را تهدید معیشت و اشتغال کشاورزان می‌دانند.

به گزارش ایران اکونومیست، دولت اخیرا برای صادرات محصولات جالیزی و آب‌بر عوارض تعیین کرده و صادرات آن را محدود کرده است، این اقدام پیش نیاز تحقق دو طرح مهم ملی«الگوی کشت» و «برنامه خودکفایی در محصولات اساسی» است،‌ اما در این میان افرادی بیشتر از جنس بازرگانان و تاجران که گویا منافع آنها به خطر افتاده است، با این طرح مخالفت می‌کنند‌.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

صادرات محصولات جالیزی و آب‌بر که موجب خروج آب از کشور تحت عنوان فروش آب مجازی شده است و تولیدشان مصرف آب بیشتر که هر قطره اش برای کشور خشکی مانند ایران با یک سوم میانگین جهانی بارش، حکم را طلا دارد، سال‌ها مورد نقد کارشناسان بود و می‌گفتند باید‌ صادرات این محصولات متوقف شود وبه جای آن محصولات اساسی که نقش مهمی در سبد امنیت غذایی کشور دارد، کشت شود.

به دنبال این ایده و نظر و نیز رویکرد‌ دولت، مهر امسال برای صادرات محصولات جالیزی عوارض تعیین شد، صادرات هر کیلوگرم گوجه فرنگی و پیاز به ترتیب مشمول عوارض ۴ هزار تومانی و ۲ هزار تومان شد.

وزارت جهاد کشاورزی ابلاغ کرد که از اول مهر‌ تا ۱۵ دی‌ سال جاری مبلغ عوارض ۴۰ هزار ریال برای صادرات هر کیلوگرم انواع گوجه‌فرنگی و از اول آبان ماه تا آخر بهمن ماه سال جاری نیز، مبلغ ۲۰ هزار ریال عوارض به ازای صادرات هر کیلوگرم پیاز تعیین می‌شود.

وزارت جهاد کشاورزی اعلام کرد که این اقدام در راستای تنظیم بازار داخلی محصول گوجه‌فرنگی و پیاز و به منظور پیشگیری از نوسان قیمت و کنترل مقدار صادرات انجام شده است.

* چرا اعمال عوارض بر صادرات محصولات جالیزی ضرورت است؟

تعیین عوارض و محدود کردن صادرات محصولات آب‌بر در واقع مکمل اجرای دو طرح بزرگ دولت یعنی برنامه خودکفایی در محصولات اساسی و طرح اجرای الگوی کشت است.

طرح الگوی کشت این هفته قرار است در کل کشور با حضور رئیس جمهور اجرایی شود، شاکله طرح این است که کشاورز را با انواع مشوق‌ها به سمت کشت محصولات اساسی و دارای مزیت در منطقه سوق دهند، این کار با دو اقدام تشویق برای کشت کالاهای اساسی و نیز تنبیه برای کشت محصولات آب‌بر انجام می شود و محدود کردن صادرات در حقیقت به اجرای الگوی کشت هم کمک می‌کند.

محدود کردن صادرات محصولات جالیزی در واقع علامت به تولید است که تولید خود را به سمت محصول دیگر ببرد.

آمار گمرک نشان می دهد که کشور در سال‌های گذشته بدون بررسی، به کشت محصولات آب‌برِ خود افزوده است، مثلا سال 1400 میزان صادرات هندوانه 902 هزار تن بود که در 13 سال گذشته بی سابقه بوده است این در حالی است که بدترین خشکسالی را در این سال تجربه می کردیم‌ و حال سوال این است که با ادامه این رویکرد چگونه می توان الگوی کشت را پیاده کرد، طرحی که پس از 50 سال قرار است اجرایی شود و نقش آن بر امنیت غذایی کشور پوشیده نیست.

* محدود‌کردن صادرات محصولات جالیزی پیش‌نیاز اجرای طرح خود‌کفایی در کشاورزی

تعیین عوارض بر صادرات محصولات جالیزی پیش‌نیاز طرح خودکفایی دولت در محصولات اساسی هم هست که از امسال کلید می‌خورد.‌

کشت بی‌محابای محصولات جالیزی نظیر هندوانه، خربزه، گوجه فرنگی،‌ پیاز و خیار در تضاد با خودکفایی در محصولات اساسی است، 18 میلیون هکتار زمین کشاورزی قابل کشت در کشور وجود دارد و هر چه بر سطح کشت محصولات آب‌بر اضافه شود از سطح زمین‌های اساسی باید کاسته شود بنابراین محدود کردن کشت و صادرات محصولات جالیزی به رشد سطح کشت محصولات اساسی نظیر گندم، ذرت، دانه روغنی و غیره کمک خواهد کرد.

* صادرات گسترده محصولات آب بر مانع خودکفایی گندم

دولت طرح خودکفایی را در محصولاتی مانند گندم، دانه روغنی و غیره کلید زده است به طوری که قرار است سال آینده در گندم به خودکفایی پایدار و تا سه سال آینده در دانه های روغنی به خودکفایی 50 درصدی برسیم.

مجری طرح گندم وزارت جهاد کشاورزی از تدوین و اجرای طرح پایداری خودکفایی تولید گندم در قالب الگوی کشت خبر داده است؛ به گفته سهراب سهرابی‌ با اجرای این طرح در چارچوب الگوی کشت، گندم مورد نیاز کشور برای نان، صنف و صنعت بالغ بر ۱۳.۵ تا ۱۴ میلیون تن تامین می شود

وی می‌گوید: بر اساس برنامه طراحی شده پیش‌بینی می‌کنیم سطح اراضی گندم آبی به حدود دو میلیون هکتار و اراضی دیم به بیش از ۴ میلیون هکتار برسد.

* صادرات گسترده جالیز مانع خودکفایی دانه روغنی

در حال حاضر ضریب خوداتکایی دانه‌های روغنی در کشور 16 درصد است که در برنامه‌ای 4 ساله افزایش 50 درصدی تولید هدف‌گذاری شده است.

بیشترین واردات کالاهای اساسی مربوط به دانه‌های روغنی و همچنین خوراک دام است، یکی از برنامه های مهم خوداتکایی در محصولات غذایی، افزایش تولید دانه‌های روغنی است که چند سال است به اجرا درآمده  پیش بینی شده بود که امسال حدود 500 هزار تن تولید دانه های روغنی داشته باشیم اما با توجه به خشکسالی برآورد از تولید امسال حدود 350 هزار تن است.

بنابراین اعمال محدودیت برای صادرات محصولات آب‌بر پیش نیاز اجرای دو طرح مهم ملی در کشور به نام‌های «طرح الگوی کشت» و «خودکفایی در کالاهای اساسی» است.

*مخالفان چه می گویند

مخالفان «محدود شدن صادرات محصولات آب‌بر» معتقد هستند ‌محدودیت صادرات محصولات جالیزی آدرس غلط دادن برای خودکفایی کالاهای اساسی و تصمیمی غیرکارشناسی است، محدود کردن صادرات محصولات جالیزی می‌تواند آسیب‌های زیادی برای اقتصاد کشور و روستائیان داشته باشد و این امر می‌تواند شوک منفی بر ایران وارد کند؛ از بین رفتن اعتماد سرمایه‌گذاران خارجی، عدم ورود ارز به کشور، تهدید معیشت و اشتغال کشاورزان از مواردی است که از سوی منتقدان این موضوع مطرح می‌شود.

از استدلال‌هایی که برای اعمال محدودیت بر صادرات محصولات جالیزی وجود دارد، آب‌بر بودن و اولویت محصولات اساسی است؛ اما نکته قابل توجه این است که محصولات جالیزی نسبت به سایر محصولات به آب کمتری نیاز دارند؛ به عنوان مثال برای تولید یک کیلوگرم هندوانه، 200 لیتر آب نیاز است. درحالی که مطابق برآوردها، هر کیلوگرم سیب به بیش از450 لیتر، هر کیلو گرم گندم، به بیش از 1300 لیتر و هر کیلوگرم پسته، به بیش از 7هزار و پانصد لیتر آب نیاز دارد.

استدلال دیگری که از جمله اهداف دولت است، اختصاص زمین‌های جالیزی به تولید محصولات اساسی است، که طبق گفته کارشناسان این حوزه این هدف مهم با تولید محصولات جالیزی تعارضی ندارد.

براساس آمارنامه 98-99 وزارت جهاد کشاورزی، 813 هزار هکتار از زمین‌های زراعی کشور زیر کشت جالیزی و سبزی‌جات است که 6.6 درصد از کل زمین‌های زراعی کشور است. در این 813 هزار هکتار 4.25 میلیون تن‌ محصول جالیزی تولید و مصرف داخلی می‌شود و فقط 2.3 میلیون تن صرف تولید و صادرات 7 قلم اصلی محصولات جالیزی می‌شود.

اظهارات مخالفان در حالی مطرح می شود که همه می‌دانند امنیت غذایی با گندم و کالاهای اساسی تحقق می‌یابد. علاوه بر آن خوداتکایی در محصولات اساسی آنقدر مهم است که در تعاملات و چانه زنی‌های سیاسی دولت ها هم موثر است، ضمن اینکه میزان مصرف آب اگر بر اساس ماده خشک سنجیده شود اعدادی که به آن اتکا می‌کنند تغییر خواهد یافت.

جنگ روسیه و اوکراین که اتفاق افتاد کسی نیازش به هندوانه و گوجه فرنگی تهدید نشد اما نان انسان و خوراک دام هر دو تهدید شدند و قیمت‌های جهانی بالا کشید؛ بر اساس آمار بلومبرگ این دو محصول در دو سال اخیر تا 200 درصد افزایش قیمتداشت، کشورها انبارهایشان را از محصولات اساسی پُر کردند زیرا نبود این کالاها تهدید جدی بر امنیت غذایی بودند نه محصولات جالیزی.

پایان پیام/ 

منبع: خبرگزاری فارس

منبع: ایران اکونومیست

کلیدواژه: خودکفایی در محصولات اساسی صادرات محصولات جالیزی صادرات محصولات آب وزارت جهاد کشاورزی دانه های روغنی کالاهای اساسی کشت محصولات امنیت غذایی برای صادرات گوجه فرنگی الگوی کشت پیش نیاز

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iraneconomist.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران اکونومیست» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۲۳۸۲۱۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

تامین ارز واردات کالا‌های اساسی از ۴.۲ میلیارد دلار گذشت

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، علی طرزعلی در گفتگو با خبر ۱۴ گفت: برای کالا‌های اساسی به نرخ ۲۸۵۰۰ تومان یک میلیارد و ۲۶ میلیون دلار، برای نیاز صنعت و تجهیزات تولید به نرخ ۴۱ هزار تومان مبلغ ۲ میلیارد و ۳۸۳ میلیون دلار و برای خدمات ۱۱۷ میلیون و برای واردات در مقابل صادرات به نرخ توافقی ۶۸۹ میلیون دلار تامین ارز صورت گرفت.

طرزعلی بیان داشت: برای واردات کالای اساسی کشاورزی شامل گندم، دانه‌های روغنی و نهاده‌های دامی ۹۳۰ میلیون دلار، برای دارو، مواد اولیه دارویی و تجهیزات پزشکی ۹۶ میلیون دلار و در مجموع یک میلیارد و ۲۶ میلیون دلار برای کالای اساسی و دارو ارز پرداخت شد.

معاون مرکز مبادله ارز و طلای ایران افزود: تامین ارز نیمایی برای «صنایع حمل و نقل و خودرو» معادل ۴۶۲ میلیون دلار، «صنایع تجهیزات برق و الکترونیک» معادل ۲۲۳ میلیون دلار، «صنایع معدنی» معادل ۱۶۷ میلیون دلار، «ماشین آلات و تجهیزات تولید» معادل ۱۳۸ میلیون دلار و «منسوجات و پوشاک» معادل ۱۹۴ میلیون دلار صورت گرفته است. این گروه‌های صنایع همچنین به ترتیب ۱۹۷، ۲۹، ۱۷۴، ۱۰۳ و یک میلیون دلار ارز توافقی یا واردات در مقابل صادرات تا پایان روز هفتم اردیبهشت ماه سال جاری دریافت کرده اند. علاوه بر این گروه ها، یک میلیارد و ۱۹۹ میلیون دلار ارز نیمایی و ۱۸۳ میلیون دلار ارز واردات در مقابل صادرات به سایر صنایع اختصاص داده شده است.

طرزعلی در پایان افزود: تاکنون بیست مرحله حراج شمش طلا در مرکز مبادله ارز و طلای ایران انجام شده است و در مجموع ۲۷۱۶ کیلوگرم طلا عرضه و فروخته شده است.